Περιγραφή:
Στο δεύτερο χρόνο του ερευνητικού αυτού σεμιναρίου, στόχος είναι να αναστοχαστούμε για την πολυπρισματική ιστορική εξέλιξη της συστημικής σκέψης και της οικογενειακής θεραπείας μέσα στον 20ο αιώνα. Εστιάζοντας στην κριτική αντίστιξη των κλινικών πρακτικών με τις θεωρητικές προσεγγίσεις, θα αναζητήσουμε τα ιστορικά ίχνη και τις τομές των προσεγγίσεων (πχ ιστορία, ανθρωπολογία, πολιτική οικονομία, πολιτισμός) που γονιμοποίησαν τις θεραπευτικές πρακτικές. Μέσα από τη συναρμογή των πρωτότυπων θεωρητικών κειμένων με τις βιογραφίες των θεωρητικών, αλλά και με την προβολή και το σχολιασμό ιστορικών οπτικών τεκμηρίων, θα περιδιαβούμε το πλαίσιο των συστημικών ιδεών και πρακτικών ως μια εξελισσόμενη ιστορική περιπέτεια. Ενδεικτικά ερωτήματα – κατευθύνσεις που θα αγγίξουμε:
- Πως προήλθαν οι συστημικές ιδέες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο;
- Τι συζητούσαν εκεί στα συνέδρια Macy;
- Πως διασταυρώνονται οι ιδέες της συστημικής με τις ψυχαναλυτικές θεωρίες;
- Πως συνδέονται με τα new age κινήματα των 60s;
- Ποια η σχέση της κυβερνητικής με την ρομποτική, την ανάπτυξη των Η/Υ, την τεχνητή νοημοσύνη;
- Πως αναδύθηκαν οι έννοιες της αυτοποίησης, της αναστοχαστικότητας, των ριζωμάτων;
- Πως η έννοια της εξουσίας τέμνει το συστημικό προσανατολισμό;
- Πως εφαρμόστηκαν οι συστημικές ιδέες στα σοσιαλιστικά πειράματα του 20ου αιώνα;
Απευθύνεται σε θεραπεύτριες και θεραπευτές που εμπνέονται από τη συστημική θεώρηση, εκπαιδευόμενες και εκπαιδευόμενους στην οικογενειακή συστημική θεραπεία, απόφοιτες και απόφοιτους κοινωνικών/ανθρωπιστικών επιστημών που ενδιαφέρονται για την ιστορία και φιλοσοφία των θεραπευτικών ιδεών, και άλλ@ς που επιθυμούν να εμβαθύνουν κριτικά στην ιστορία και θεωρία της συστημικής προοπτικής. Αποσκοπεί να εμπλουτίσει το θεωρητικό πλαίσιο των θεραπευτικών πρακτικών, αναδεικνύοντας τις γόνιμες ιστορικές συγκλίσεις, τις διαφορές αλλά και τις θεωρητικές συνδέσεις ανάμεσα στις επιστήμες και τις θεραπευτικές εφαρμογές τους.
Τη δεύτερη χρονιά του σεμιναρίου θα αξιοποιήσουμε ένα αρχείο κειμένων/οπτικοακουστικών τεκμηρίων που έχει ανεβεί σε μια ιστοσελίδα ηλεκτρονικής μάθησης (e-class), το οποίο δημιουργήθηκε ως αποθετήριο. Επιπλέον, υφίσταται ήδη μια ομάδα στο facebook, με υλικό που ανανεώνεται. Αναγνώσματα για τη δεύτερη χρονιά θα αποτελέσουν 2 corpora κειμένων, το πρώτο που περιέχει πρωτότυπα κείμενα από την ιστορία της συστημικής/κυβερνητικής σκέψης (πχ κείμενα των Wiener, Bateson, Maturana, von Bertalanffy, κα), και το δεύτερο που περιέχει δευτερογενή άρθρα περί της ιστορίας της συστημικής/οικογενειακής θεραπείας. Το βιβλίο της Lynn Hoffman “Οικογενειακή Θεραπεία: Μια προσωπική ιστορία” επιπλέον θα χρησιμοποιηθεί ως εικονογράφηση της εξέλιξης και της εφαρμογής των θεωρητικών εννοιών στην κλινική πράξη της οικογενειακής θεραπείας.
Το σεμινάριο θα διεξαχθεί μέσω 4ωρων μηνιαίων ζωντανών και διαδικτυακών συναντήσεων ενώ θα χρησιμοποιεί τη μεθοδολογία της μεικτής μάθησης (blended learning), προσκαλώντας σε δημιουργική συμμετοχή των εκπαιδευόμενων μέσω συμμετοχικών αναγνώσεων, παρουσιάσεων και κριτικών συζητήσεων της βιβλιογραφίας που θα δοθεί και των οπτικών τεκμηρίων. Θα διεξαχθούν 10 συναντήσεις της ομάδας, 9 συναντήσεις διδακτικές, και μια συνάντηση παρουσιάσεων και αναστοχασμού.
Επιμέλεια – Συντονισμός: Γιώργος Κεσίσογλου
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
- Arnold, D.P. (ed.) (2014). Traditions of Systems Theory. Major Figures and Contemporary Developments. London: Routledge.
- Ashby, W.R. (1959). An Introduction to Cybernetics. London: Chapman & Hall (http://pespmc1.vub.ac.be/books/IntroCyb.pdf)
- Bateson, G. (2018). Βήματα για μια Οικολογία του Νου. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
- Bateson, G., Jackson, D.J., Haley, J. (1956). Towards a theory of schizophrenia. Behavioral Science, 1 (4), 251-254.
- Beniger, J.R. (1986). The Control Revolution. Technological and Economic Origins of the Information Society. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- Borcsa, M. & Stratton, P. (eds.)(2016). Origins and Originality in Family Therapy and Systemic Practice. London: Springer.
- Cline, R. (2015). The Cybernetics Moment. Or why we call our age the Information Age. Baltimore: Johns Hopkins Press.
- Dupuy, J.P. (2009). On the origins of cognitive science. The mechanisation of the mind. (trans M-B. DeBevoise). Massachusets: MIT Press.
- Hayles, N.K. (1994). How we Became Posthuman. Virtual Bodies in Cybernetics, Literature and Informatics. Chicago, Il: University of Chicago Press.
- Heims, S.J. (1991). The Cybernetics Group. Massachusets: MIT Press.
- Hoffman, L. (2006), Οικογενειακή Θεραπεία: μια προσωπική ιστορία (μτφρ. Κ.Γαμβρουλά – Ε. Σαμαρά, επιμ. Β.Καφταντζή). Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
- Müller, A. & Müller, K. (eds.)(2007). An Unfinished Revolution? Heinz von Foerster and the Biological Computer Laboratory (BCL), 1958–1976. Vienna: Edition Echoraum.
- Pickering, A. (2010). The Cybernetic Brain. Sketches of Another Future. Chicago, Il: The University of Chicago Press.
- Rid, T. (2016). Rise of the Machines. A Cybernetic History. New York, NY: Norton and Co.
- Tiqqun (2020). The Cybernetic Hypothesis (trans. R. Hurley). Cambridge, MA: MIT Press.
- Turner, F. (2006). From Counterculture to Cyberculture: Stewart Brand, the Whole Earth Network, and the Rise of Digital Utopianism. Chicago: University Of Chicago Press
- Weinstein, D. (2013). The Pathological Family: Postwar America and the Rise of Family Therapy. Ithaca: Cornell University Press.
- Wiener, N. (2017). Norbert Wiener – A Life in Cybernetics. Cambridge, MA: MIT Press.
- Wiener, N. (1972). Κυβερνητική ή έλεγχος και επικοινωνία στα ζώα και τις μηχανές. Αθήνα: Καστανιώτης
Απαραίτητη για τη μελέτη της βιβλιογραφίας είναι η πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας.
Κόστος €200 ετησίως για τα έξοδα του σεμιναρίου.
επικοινωνία και δηλώσεις ενδιαφέροντος: family.systems.network.gr@gmail.com ( και 6981714143)
